W zakładzie prowadzimy badania w zakresie polskiej literatury i kultury drugiej połowy XIX wieku, sytuowanych w przestrzeni dialogu międzykulturowego. Szukamy nowych sposobów opisywania dynamiki przemian intelektualnych i artystycznych polskiego wieku XIX i staramy się weryfikować stereotypy historycznoliterackie na jego temat. Zajmujemy się relacjami polskich pisarzy z Europą Zachodnią, z drugiej zaś strony – z emancypującą się wówczas kulturowo Europą Środkową i Środkowo-Wschodnią. Ważne są dla nas badania interdyscyplinarne (literatura a filozofia, literatura a psychologia, literatura a historia) oraz perspektywa komparatystyczna. Zainteresowania pracowników skupiają się, między innymi, wokół następujących tematów: przemiany światopoglądowe i estetyczne wstępnego etapu kształtowania się formacji modernistycznej w literaturze i kulturze polskiej; historia form prozatorskich (zwłaszcza powieści); historia i teoria dramatu; przekształcenia dyskursu krytycznoliterackiego i historycznoliterackiego w drugiej połowie XIX wieku i formowanie się ówczesnego paradygmatu humanistyki; literatura wobec nowoczesnych poszukiwań religijnych i metafizycznych; historia literatury kobiet; piśmiennictwo drugiej połowy XIX wieku wobec tradycji epok wcześniejszych; rytmy rozwojowe poezji polskiej późnego wieku XIX.
Przed 2010 rokiem funkcjonowaliśmy pod nazwą Zakład Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski, a jego wieloletnimi kierownikami byli: prof. dr hab. Janina Kulczycka-Saloni, prof. dr hab. Andrzej Z. Makowiecki i prof. dr hab. Ewa Paczoska.
Współpracujemy z: